به نقل از «اتاق خبر»

صنایع کوچک؛ از موتور محرک صنعت تا عاملی برای رکود تولید

تاریخ انتشار: ۲۱ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۳۶۰۵۳۹

به گزارش اتاق خبر، به نقل از ایسنا، صنایع کوچک در کنار داشتن ویژگی‌های مثبتی از جمله انعطاف‌پذیری، تولید نیروی انسانی، زمینه‌ساز بودن در راستای افزایش صادرات و پایین بودن هزینه تغییر در موضوعیت آنها با مشکلات عدیده‌ای نیز روبرو هستند که با توجه به اینکه امروز (۲۱ مرداد) روز حمایت از این صنایع است، خالی از لطف نیست که به این مشکلات از جمله مسائل مالی و بدهکار شدن آنها به بانک‌ها، محدود بودن بازار محصولات و مشکلات مدیریتی و بازاریابی اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تعریف صنایع کوچک

هر چند که در دنیا تعاریف متفاوتی برای صنایع کوچک و متوسط وجود دارد و شاخصه‌های متفاوتی مطرح است، صنایعی که صرفا اشتغالی کمتر از ۵۰ نفر داشته تحت عنوان صنایع کوچک محسوب می‌شوند. میزان دارایی، گردش مالی، میزان سرمایه و اشتغال طبق یک ترکیب خاص کنار یکدیگر می‌شوند و مجموعه‌ای را تعریف می‌کند که شامل خرد، کوچک و متوسط است و اگر از یک عدد مورد نظر فراتر رود شامل بنگاه‌های بزرگ خواهد شد. صرفا در ایران براساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی واحدهای کمتر از ۵۰ نفر تحت عنوان صنایع کوچک در نظر گرفته می‌شوند.

میزان واحدهای صنعتی کوچک

در مجموع ۸۰ هزار واحد صنعتی کوچک در کشور وجود دارد که درون شهرک‌های صنعتی و بیرون از آن با ظرفیت کامل یا نیمه کامل مشغول به فعالیت هستند و برخی از این واحدها نیز متوقف شده‌اند اما آمار کلی حاکی از تعداد ۸۰ هزار واحدی بنگاه‌های صنعتی کوچک در کشور است.

مزایای صنایع کوچک

صنایع کوچک در دنیا از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند که عمده‌ترین علت آن انعطاف‌پذیری آنهاست و می‌توانند در بخش‌های مختلف به صنعت یک کشور کمک کنند. طبق آمار موجود بیش از ۵۰ درصد اختراعات و نوآوری‌ها در دنیا توسط صنایع کوچک رخ می‌دهد و دومین مساله‌ای که موجب شده این صنایع از اهمیت بسیار بالایی برخوردار باشند قدرت جذب بسیار زیاد نیروی کار توسط آنهاست.

دیگر ویژگی مهم صنایع کوچک این است که بنگاه‌های مذکور منبع قابل توجهی برای تولید نیروهای انسانی در واحدهای بزرگ صنعتی هستند. همچنین دیگر ویژگی مثبت این صنایع هزینه خروج آنها از صنعت در مقایسه با صنایع بزرگ است که بسیار پایین بوده و با سقف هزینه کم می‌تواند تغییر در موضوعیت تولید خود را در دستور کار قرار دهد.

یکی دیگر از ویژگی‌های بسیار مهم صنایع کوچک و متوسط این است که میزان ۲۰ درصد صادرات در کشورهای دنیا توسط اینگونه بنگاه‌ها انجام می‌شود هر چند در ایران این رقم حدود ۱۰ درصد است و باید تلاش‌های لازم صورت گیرد تا همزمان با رشد سایر جنبه‌های بنگاه‌های کوچک و متوسط در بخش صادرات نیز فعالیت‌های بیشتری مدنظر قرار گیرد.

همچنین ۵۰ درصد نیروی کار در دنیا در واحدهای کوچک و متوسط مشغول به فعالیت هستند و بیش از ۹۰ درصد تعداد بنگاه‌های فعال در دنیا را بنگاه‌های کوچک و متوسط تشکیل می‌دهند. هر چند در ایران تعداد صنایع کوچک رقمی معادل ۹۲ درصد است و در حوزه اشتغال نیز ۴۵ درصد نیروی کار در بخش صنعت، در بنگاه‌های کوچک و متوسط فعالیت می‌کنند.

مهمترین مشکلات بنگاه‌های کوچک در کشور

اولین مساله‌ای که در مورد مشکلات عمده بنگاه‌های کوچک می‌توان به آن اشاره کرد مشکلات مالی است. پس از آن محدود بودن بازار محصولات صنایع کوچک و متوسط است که به عنوان دومین مساله تلقی می‌شود چرا که با توجه به کوچک بودن این صنعت، بازار محصولات محلی و داخلی به عنوان بازار هدف محدودی برای این بنگاه‌ها وجود دارد.

علاوه بر این بنگاه‌های کوچک و متوسط مشکلات مدیریتی و بازاریابی دارند و بخش تحقیق و توسعه آنها با مشکلات عدیده‌ای روبروست و عدم وجود این بخش، توسعه کلی بنگاه‌ها را با مشکل مواجه کرده است. در کنار موارد عنوان شده رقابت با بنگاه‌های بزرگ صنعتی از دیگر مشکلات صنایع کوچک و متوسط است که با توجه به قدرت پایین آنها محدودیت‌هایی را در این رابطه ایجاد کرده است.

عمده مشکل بنگاه‌های کوچک مربوط به مسائل مالی است چرا که در زمان ورود این بنگاه‌ها به یک صنعت خاص اگر توان مالی با هزینه‌های پایین‌تر فراهم بود تسهیلاتی با نرخ سود پایین‌تر به آنها پرداخت شود که این مساله کمک شایانی برای این بنگاه‌ها به حساب می‌آمد.

سالیان سال این نحوه حمایت ادامه پیدا کرد و برخی بانک‌ها مکلف شدند تسهیلاتی را با نرخ‌های پایین‌تر در اختیار بنگاه‌های کوچک و متوسط قرار دهند اما این مساله مشکلی را در ادامه به وجود آورد که بنگاه‌های کوچک و متوسط به بدهکار شدن تمایل پیدا کردند.

به مرور زمان این بنگاه‌ها به این سمت رفتند که از تسهیلات ارزان قیمت استفاده کنند و همواره به بانک‌ها بدهکار باشند که این مساله گرفتاری‌های متفاوتی را نیز برای نظام بانکی ایجاد کرد. زمانی که نرخ بهره پایین در نظر گرفته شود در بلندمدت نتایج اشتباهی را پیش خواهد آورد و بنگاهی که کارایی لازم را نداشته باشد چند سال به کار خود ادامه می‌دهد و زمانی که حمایت‌ها کم رنگ شود متوجه خواهند شد که تا چه میزان این واحدهای کوچک و متوسط آسیب‌پذیرند. در نهایت با گذشت زمان این جمع‌بندی حاصل شد که موسسات ضمانت اعتبار ایجاد شوند تا هم مشکلات بانک‌ها مرتفع شده و هم واحدهای صنعتی کوچک و متوسط از خدمات مناسب بانکی بهره گیرند.

راهکار حل بخشی از مشکلات بنگاه‌های کوچک

در زمینه حل مشکلات صنایع کوچک و متوسط نهادهای توسعه‌ای و حمایتی در دنیا شکل گرفته تا در بخش تحقیق و توسعه، مباحث مدیریتی، مسائل سخت‌افزاری و نرم‌افزاری حل عموم مشکلات این بنگاه‌ها را در دستور کار قرار دهند.

موضوع فعالیت این صندوق کمک به توسعه صنایع کوچک از طریق تضمین حداکثر ۷۰ درصد (در مناطق کمتر توسعه یافته تا ۸۵ درصد) اصل سود تسهیلات اهدایی بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری به صنایع و استفاده از وجوه اداره شده و سایر منابع مالی در چارچوب سیاست‌های صنعتی و برنامه‌های توسعه کشور در زمینه احداث، توسعه، بهسازی و نوسازی، صنایع در گردش، توسعه پیمانکاری‌های فرعی، تحقیق و توسعه، خرید فناوری و دانش فنی و تجهیزات آزمایشگاهی و توسعه منابع انسانی و نیز انجام سایر اموری است که در راستای تحقق هدف صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک تعریف شده است.

صدور ضمانت‌نامه اعتباری جهت تسهیل در تامین منابع مالی از طریق توثیق تسهیلات صنایع کوچک بوده و اصل و سود تسهیلات اهدایی بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری به صنایع کوچک را تضمین می‌کند که پس از انجام بررسی‌های کارشناسی و اعتبارسنجی مبتنی بر اولویت‌های تصویب شده صندوق با اخذ وثایق لازم و دریافت کارمزد، ضمانت نامه اعتباری برای متقاضی صادر می‌شود. مهم‌ترین مساله قابل اشاره در مورد صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک ناشناخته بودن این صندوق و عدم مراجعه صنعتگران واحدهای صنعتی کوچک جهت دریافت تسهیلات تعریف شده است.

وضعیت بنگاه‌های تولیدی در دولت یازدهم

براساس آمار موجود طی چهار ساله دولت یازدهم ۵۱۰۰ بنگاه تولیدی تعطیل شده‌اند، این در حالی است که در کنار این ۵۱۰۰ بنگاه تعطیل شده در دولت یازدهم، ۱۲ هزار و ۲۰۰ بنگاه تولیدی جدید تکمیل شده و به مرحله بهره‌برداری رسیده است. همچنین ۵۰۰۰ بنگاه تولیدی دیگر در دولت یازدهم احیاء شده‌اند. علاوه بر این طی چهار ساله گذشته و از سال ۱۳۹۲ تاکنون حدود ۷۰۰۰ واحد تولیدی نیز توسعه یافتند.

نکته قابل اشاره این‌که تعداد بنگاه‌های تعطیل در زمان استقرار دولت یازدهم ۱۲ هزار و ۵۰۰ بنگاه بوده که در سال ۱۳۹۲ به این دولت تحویل داده شده است. با در نظر گرفتن ۱۲ هزار و ۲۰۰ واحد تولیدی جدید، تکمیل شده و به مرحله‌ بهره‌برداری رسیده در دولت یازدهم و با لحاظ واحدهای احیاء شده طی این دولت که تعداد آن به ۵۰۰۰ مورد می‌رسد، حدود ۱۷ هزار و ۲۰۰ واحد به چرخه تولید اضافه شده که این رقم نشان‌دهنده حدود ۳.۵ برابر شدن واحدهایی است که طی این مدت تعطیل شده‌اند.

انتهای پیام/

منبع: اتاق خبر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.otaghnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اتاق خبر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۳۶۰۵۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جهاددانشگاهی؛ حلقه میانی پیوند صنعت و دانشگاه

ایسنا/خراسان رضوی معاون آموزشی پژوهشکده صنایع غذایی جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: اگرچه داشتن دانشگاه‌ها و بخش خصوصی بسیار قوی ارزشمند است، اما این ارتباط بازیگران است که می‌تواند در نهایت خروجی قابل توجه داشته باشد و در اینجا معاونت علمی ریاست‌جمهوری و جهاددانشگاهی این نقش واسطه‌ای را دارند.

شادی بلوریان امروز ۱۳ اردیبهشت در اولین رویداد ملی فبین‌فود که در هتل پردیسان مشهد برگزار شد، با بیان اینکه سه کلیدواژه آزمایشگاه‌های ساخت سریع، نوآوری و غذا تعیین ‏کننده رویکرد اصلی ما در این رویداد است، اظهار کرد: امنیت غذایی یکی از موضوعات تاثیرگذار بر امنیت‌ ملی است. در تعریف امنیت غذایی ۴ رکن فراهم بودن، دسترسی اقتصادی و فیزیکی، سلامت و پایداری مطرح است و زمانی می‌توان گفت امنیت غذایی وجود دارد که همه مردم در همه زمان‌ها بتوانند به غذای سالمی که تامین کننده نیازهای تغذیه‌ای آنهاست، دسترسی داشته باشند.

وی افزود: زیست‌بوم نوآوری از بازیگران متعددی تشکیل شده و بخش خصوصی، دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی و شرکت‎های دانش‌بنیان به عنوان بازیگران اصلی این زیست‌بوم مطرح اند. هر کدام از این بازیگران با توجه به اهداف و رسالت‌هایی که دنبال می‌کنند، از سطوح آمادگی مختلفی وارد زیست‌بوم فناوری می‌شوند. طبیعتا دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ما شروع‌کننده هستند. ایده‌های ارزشمندی که از طرف فرهیختگان و نخبگان ارائه می‌شود، نیازمند انسجام و انتقال به جامعه است. بنابراین هدف اصلی ما از نوآوری، ایجاد زنجیره ثروت‌آفرینی، ایده، فناوری و نوآوری است. البته نوآوری، به معنای هر تغییری که باعث ایجاد ارزش شود نیز مطرح است.

دبیر علمی اولین رویداد ملی فبین‌فود با اشاره به چالش‌های جدی در مسیر نوآوری، بیان کرد: اگرچه داشتن دانشگاه‌ها و بخش خصوصی بسیار قوی ارزشمند است، اما این ارتباط بازیگران است که می‌تواند در نهایت خروجی قابل توجه داشته باشد و در اینجا معاونت علمی ریاست‌جمهوری و جهاددانشگاهی این نقش واسطه‌ای را دارند. با بهره‌گیری از نوآوری به شیوه باز، هزینه‌های تحقیق و توسعه کاهش می‌یابد، نوآوری با سرعت بیشتری اتفاق می‌افتد و ریسک کمتری را در رابطه با توسعه شاهد هستیم. برای نفوذ نوآوری در صنایع، آزمایشگاه‌های ساخت سریع از جمله ساختارهایی هستند که می‌توانند در افزایش ارتباطات و ارزان و آسان شدن نوآوری برای صنایع ما نقش مهم و کلیدی ایفا کنند.

بلوریان با بیان اینکه جهاد دانشگاهی نهادی عمومی و غیردولتی است، عنوان کرد: این نهاد در  طول چهار دهه فعالیتش نقش کلیدی و مهمی را در  توسعه فناوری ایفا کرده است. در دهه ۷۰ و ۸۰ جهاددانشگاهی سعی کرد به عنوان مکمل دانشگاه عمل کند و از موازی‌کاری و انجام کارهای مشابه بپرهیزد. سپس در دهه ۹۰ این نهاد تمرکز جدی بر بحث توسعه فناوری‌ها داشت و در این زمینه به توفیقات خوبی هم دست یافت. لذا در راستای ایجاد پلتفرم توسعه آزمایشگاه‌های ساخت سریع جهاددانشگاهی از جمله سازمان‌هایی است که می‌تواند نقش کلیدی ایفا کند.

وی اضافه کرد: پارادایم نوآوری ما تدریجی است و قطعاً برای ما مهم است که مسئله‌ای را حل کنیم که نهایتا نیاز صنعت را رفع کند، زیرا یکی از دغدغه‌های اصلی صنایع ما این است که خروجی دانشگاه‌ها منطبق بر نیازهای آن‌ها نیست. بنابراین اگر در آزمایشگاه‌های ساخت سریع بتوانیم منطبق با نیاز صنعت عمل کنیم، مطمئنا خروجی‌های دانشگاه برای حل مشکلات صنعت کارآمد خواهد شد.

معاون آموزشی پژوهشکده صنایع غذایی جهاددانشگاهی خراسان رضوی ادامه داد: پس از دریافت مسئله از صنعت، در اختیار نوآوران و فناوران قرار می‌گیرد تا برای حل آن‌ها طرح‌های نوآورانه خود که در سطوح فناوری ۲ به بالا قرار دارند را ارائه دهند. هنگامی که نیاز به وجود بستر و زیرساخت برای پرورش و رشد طرح‌های نوآوران حس می‌شود، جهاددانشگاهی ورود پیدا می‌کند. در این مرحله به کمک همه بازیگران زیست‌بوم فناوری نیاز داریم.

بلوریان افزود: از دیگر دلایلی که جهاددانشگاهی را به عنوان سازمانی برای ایجاد و توسعه فناوری‌های تخصصی آماده می‌کند، وجود ساختاری به نام سازمان تجاری‌سازی جهاددانشگاهی است که در آن به ایده‌های ارزشمند کمک می‌شود تا پرورش یابند و از نظر فنی و تخصصی بررسی می‌شوند.

وی به بیان اهداف این رویداد ملی پرداخت و گفت: از اصلی‌ترین اهداف این رویداد، تبیین جایگاه‌ آزمایشگاه‌های ساخت سریع در توسعه نوآوری و افزایش تاب‌آوری صنایع غذایی است. قطعا با تامین بخشی از زیرساخت‌های مورد نیاز فناوران و همچنین کمک به تجاری‌سازی ایده‌هایشان، آنان را حمایت خواهیم کرد. 

دبیر علمی اولین رویداد ملی فبین‌فود با بیان اینکه در تبیین اهمیت ایجاد فب‌لب ۳ پیش‌رویداد برگزار شد، ضمن ارائه گزارشی از نیازها و طرح‌های رسیده به این رویداد، گفت: عمده نیازهایی که از صنایع دریافت کردیم در حوزه مواد اولیه، فرمولاسیون و فرآوری موادغذایی بود. در طرح‌ها نیز عمده آنچه دریافت کردیم در حوزه فرمولاسیون و فرآیندهای تولید در صنایع غذایی و مواد اولیه صنعت غذاست.

بلوریان به فرآیند ارزیابی طرح‌ها اشاره و اظهار کرد: ۸۸ طرح از سوی فناوران و نوآوران دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی دریافت شد که برای بخشی از آن کارفرمای مشخصی نداشتیم و در قالب پوستر در این رویداد ارائه شده است. پس از طی مراحل اولیه ۲۸ طرح وارد کمیته علمی و داوری شدند.  در نهایت ۱۸ طرح منتخب شد که طی جلسات متعدد با کارفرمایان پروژه‌ها چکش‌کاری شدند که امروز معرفی و تفاهم‌نامه‌های آن امضا خواهند شد.

وی با تأکید بر اهمیت دست‌یابی به محصول در این پلتفرم بیان کرد: تمام تلاش‌مان این است که پژوهش را صرفا برای پژوهش انجام ندهیم، پژوهش باید خروجی مشخصی داشته باشد، ساخت نمونه اولیه و خدمات تخصصی آزمایشگاهی را در جهاددانشگاهی خراسان رضوی در دستور کار قرار داده‌ایم تا طرح‌های ارزشمند را با توجه به تجارب ارزشمندی که در پژوهشکده صنایع غذایی جهاددانشگاهی خراسان رضوی داشته‌ایم، اجرا کنیم.

انتهای پیام